Qershia është një frut që nuk i duron dot ruajtjes dhe konsumit gradual. Asnjë frut tjetër nuk mund të prishet aq shpejt sa prishet qershia. Po qe se nuk konsumohet brenda pak ditëve pas vjeljes, ajo fillon e prishet, kalbet, vyshket, humbet turgorin (freskinë), shijen, madje edhe ëmbëlsinë. Ndryshe ndodh me mollën, me ftoin, me dardhën, madje edhe kumbulla duron me tepër dhe prishet më pak se qershia. Për më tepër tradicionalisht, mollët, dardhat, ftonjtë, kajsitë, kumbullat e pjeshkët, bëheshin edhe oshafka, qershitë përkundrazi as oshafka nuk mund të bëhen. Ndërkaq, kur ndodh që prodhimi i qeshive të jetë i bollshëm, përveç konsumit të çastit në tavolinë, një zgjidhje që prodhimi të mos vejë dëm dhe për ta konsumuar atë më vonë pra gradualisht, është përgatitja e glikosë me kokër të plotë dhe e reçelit pelte prej qershive. Përgatitja e glikosë me kokër të plotë të qershisë, sipas traditës sonë në Korçë është e thjeshtë. Së pari, përgatitet sherbeti, i cili bëhet i trashë dhe me pak ujë. Pasi janë qëruar qershitë prej farave, zakonisht me ndihmën e një karfice, e cila nuk dëmton dhe nuk prish formën e kokrës, qershitë hidhen në sherbet për tu zierë, për një kohë të shkurtër aq sa edhe të mbajnë gjëndjen (apo konstitucionin) e tyre siç thuhej dikur, “kreko” pra të pa prishur. Ndërkaq për të përgatitur një gliko edhe më cilësore, me kokërr relativisht të fortë, shpesh në Korçë përdoret edhe futja në lëng gërqeleje e qershive të qëruara dhe lënia aty për dy orë dhe më pas shpëlarja mirë e tyre dhe hedhja pastaj në sherbet për zierje si dhe më sipër. Një proçes i tillë, falë fenomenit fizik të osmozës, forcon paretet e qelizave të tulit të frutit, duke e bërë atë më të këndshëm në ngrënie. Glikoja e qershisë jo vetëm që është e shijshme por ajo është edhe shumë e bukur, e shndirtshme, e kristaltë dhe e lëngshme. Së fundi shtojmë këtu se dikur, para vitesh, në kohën e një bujqësie të kolektivizuar, gjatë prodhimit masiv të menjëhershëm të qershive në parcelat e ndërmarrjeve dhe të kooperativave bujqësore, për të mos shkuar dëm prodhimi, në formë industriale përveç reçelit kokër dhe pelte të qershive, prodhohej edhe komposto, e konservuar në vazo qelqi.
Glikoja e qershisë në Korçë
